Το ψέμα έχει δύο σκοπούς για τον καθένα που το χρησιμοποιεί: είτε να του χαρίσει διάφορα οφέλη, είτε να τον βοηθήσει να αποφύγει διάφορες συνέπειες. Αν έχετε πιάσει το παιδί σας να λέει ψέματα, πιθανότατα νιώθετε ότι η επικοινωνία μαζί του έχει χαθεί και δεν είστε σίγουρες για το πώς μπορείτε να διορθώσετε την κατάσταση.
Ακόμα κι αν καταλαβαίνετε πότε το παιδί σας λέει ψέματα, ανησυχείτε ότι θα διατηρήσει αυτή τη συνήθεια για την υπόλοιπη ζωή του. Τι μπορείτε να κάνετε, λοιπόν;
Πώς θα διαχειριστείτε το παιδί που λέει ψέματα;
1. Εμπνεύστε εμπιστοσύνη και όχι φόβο
Με την ήρεμη αντίδραση και με την καθοδήγηση όταν το παιδί κάνει κάποιο λάθος, θα μπορεί να σας εμπιστευτεί και δε θα έχει την ανάγκη να λέει ψέματα. Σκεφτείτε πόσο καλύτερα θα νιώσει αν δεν έχει να φοβάται την αντίδρασή σας, αλλά αντίθετα θα ξέρει ότι υπάρχει μια αγκαλιά να το αποδεχτεί και να το προστατεύσει. Αν το παιδί σας εμπιστεύεται και λαμβάνει σταθερή στήριξη, θα σας εμπιστεύεται χωρίς να σας φοβάται. Όσο του προκαλείτε φόβο, ποτέ δεν πρόκειται να σας αποκαλύψει τις αληθινές του σκέψεις ούτε θα επικοινωνήσετε ουσιαστικά.
2. Αναρωτηθείτε μήπως είστε πολύ απόλυτοι ή αυστηροί
Ένα άλλο ενδεχόμενο είναι να μη λέτε ψέματα στο παιδί, αλλά να αντιδράτε υπερβολικά αν κάνει κάποιο λάθος. Μπορεί να το τιμωρείτε ιδιαίτερα αυστηρά ή να θυμώνετε/λυπάστε εύκολα. Επόμενο είναι λοιπόν το παιδί να καταφεύγει στο ψέμα για να μη διαταράξει τις ισορροπίες και για να μην προκαλέσει τον αρνητισμό σας. Καλό είναι λοιπόν αν το παιδί κάνει κάποιο λάθος, να αντιδράτε ανάλογα χωρίς να το μεγαλοποιείτε και χωρίς να χάνετε την ψυχραιμία σας.
3. Μπορεί να τα έχει μάθει από εσάς
Είναι πολύ πιθανό, όσο κι αν δε σας αρέσει, πως το παιδί έμαθε το ψέμα από εσάς. Οι γονείς είναι τα πρώτα και τα πιο σημαντικά πρόσωπα, από τα οποία το παιδί παίρνει παράδειγμα. Αν λέτε ψέματα στο ίδιο, ακόμα και πιο “αθώα” (όπως για το πώς έρχονται τα παιδιά στον κόσμο) ή το ενθαρρύνετε να λέει (“Πες στο τηλέφωνο πως δεν είμαι εδώ”) τότε πολύ απλά πιστεύει ότι είναι κάτι φυσιολογικό και θα το κάνει ό,τι κι αν του πείτε μετά. Τα παιδιά δεν μας ακούν, αλλά μας μιμούνται.
Δες επίσης: 4 Λόγοι που τα παιδιά λένε ψέματα!
4. Ακούστε και συζητήστε προσεκτικά
Ανάλογα με την ηλικία και το επίπεδό του, καλό είναι να προσπαθήσετε να κάνετε μια συζήτηση με το παιδί σας. Μιλήστε του με κατανόηση και ειλικρίνεια, δείξτε του ότι καταλαβαίνετε τα αισθήματά του. Γενικά, δείξτε του ότι μπορεί να σας ανοίξει την καρδιά του. Όταν νιώσει κοντά σας, θα εισπράξει και θα ακολουθήσει τις συμβουλές σας. Επιπλέον, όταν δει πως μπορεί να σας λέει την αλήθεια, δεν θα σας πει ψέματα γιατί θα ξέρει πως θα έχει τη στήριξη και την αποδοχή σας.
5. Διηγηθείτε του ιστορίες για την αξία της αλήθειας
Τα παιδιά όχι μόνο αγαπούν τα παραμύθια και τις ιστορίες, αλλά τους κάνουν και καλό για πολλούς λόγους. Τους επιτρέπουν να συλλάβουν το νόημα μιας ιστορίας μέσω της παιδικής τους σκέψης και φαντασίας. Άρα, είναι σίγουρα ο καλύτερος τρόπος να τους διδάξετε κάτι. Διαβάστε τους παραμύθια με την αξία της αλήθειας, ή που εξηγούν τον ρόλο της συνείδησης σε σχέση με την αλήθεια και το ψέμα. Ακόμη, μιλήστε τους για δικές σας ιστορίες όταν ήσασταν εσείς οι ίδιοι παιδιά. Οι ιστορίες έχουν συνοχή και εξάπτουν τη φαντασία, άρα σίγουρα είναι ο πιο απλός και αποτελεσματικός τρόπος να διδαχθούν τα παιδιά τέτοιες βαθιές έννοιες.
6. Προχωρήστε παρακάτω
Όλοι κάνουμε λάθη, οπότε αν ανακαλύψετε πως το παιδί είπε ψέματα, κάντε ό,τι χρειάζεται και τίποτε άλλο. Διαχειριστείτε την κατάσταση, συμβουλέψτε το, δείξτε του τις συνέπειες και τέλος. Σε όλους κάνει ζημιά η αδικία να “κρατάτε μανιάτικο” ένα λάθος τους και να το χρησιμοποιείτε ως μελλοντικό “πυρομαχικό”. Προχωρήστε παρακάτω, για να νιώσει το παιδί ότι η σχέση σας δεν έχει κλονιστεί. Εάν του προκαλέσετε αυτή την αίσθηση, όχι μόνο να συνεχίσει να λέει ψέματα, αλλά θα του προκαλέσετε ανασφάλεια και άλλα προβλήματα.
Δες επίσης: 5 Χρυσοί κανόνες για να μεγαλώσεις πνευματικά δυνατά παιδιά!
Κυρίως, να θυμάστε ότι ως ένα σημείο είναι φυσιολογικό το παιδί να προβεί σε ψέματα. Όσο μεγαλώνει, μαθαίνει τι περιμένετε από εκείνο και θέλει μόνο να είστε χαρούμενοι και καλοί μαζί του. Έτσι, δείξτε αγάπη και κατανόηση, αλλά και με έναν σταθερό τρόπο ότι το ψέμα δεν είναι η σωστή λύση στα προβλήματα. Θα έχετε έτσι μια σχέση που το παιδί θα σας λέει από μόνο του την αλήθεια, πολύ απλά διότι δεν θα υπάρχει λόγος να πει ψέματα!
